HISTORIE
van Mooi Straten
﹀
Herdgangen en rotten
Van oudsher bestond Oirschot uit acht haartgangen, herdgangen of gehuchten, waarvan drie er zich afscheidden om samen het dorp Best te vormen. Voor het dorp Oirschot bleven over vijf herdgangen (of gehuchten), te weten Kerkhof, Spoordonk, Hedel, de Notel en Straten. De herdgang of het gehucht Straten liep ongeveer vanaf het gebied Heerebeeck bij de Oude Grintweg, naar het zuiden langs de toen bekende Loop, langs de Antoniuskapel tot een eind de hei in: de Stratense hei. De herdgang Notel liep van de Oude Grintweg tot aan de Eindhovense Dijk met de Notelse hei.
Elke herdgang was weer onderverdeeld in rotten of buurtschappen. Zo had Spoordonk bijvoorbeeld vier rotten, de Kerkhof (ongeveer de kom van het dorp) had er zes en Straten had er ook vier. Het gehucht Straten bestaat dus uit vier buurtschappen, namelijk: 1- het Laageind met Heerenbeek in het Noorden; 2- het Snepseind, met omgeving; 3- het Moleneind in het zuiden; 4- Straten in de kern van het gehucht. Het gehucht Notel bestaat uit 1- Lage Notel in het Noordwesten met de huizen van de Schansstraat en omgeving; 2- Hoge Notel, met de huizen van de Notel en omgeving (tegenwoordige nieuwbouw; 3- Bijsterveld (met daarbij ook de Montfortlaan; 4- De Stad in het zuiden van het gehucht, tegenwoordig het industrieterrein de Stad plus het gebied ten zuiden van het kanaal.
Oudere mensen kunnen u nog precies vertellen waar de grenzen van hun buurtschappen lopen, omdat die buurtschappen zich duidelijk profileerden als er iemand 'bediend' werd of gestorven was, omdat dan in heel de buurt de 'rozzenkrans aangezeed werd'. Ook bij een groot feest, bijvoorbeeld als een neomist zijn eerste mis deed, want dat werd een feest voor het hele buurtschap.
Het gebied met deze historische grenzen - welke ook overeenkomen met de werkgebieden van de vier buurtverenigingen De Papketel, Sint Joris, Bijsterveld en Het Zand - is het primaire werkgebied van Mooi Straten.
Delen van deze tekst zijn overgenomen uit een artikel van Cl. van Esch van Hout in het Weekjournaal van 18-02-2003